
Czym jest zarządzanie transportem w logistyce?
Zarządzanie transportem w logistyce polega na planowaniu, prowadzeniu i optymalizacji przepływu towarów, materiałów, informacji i zapasów w całym łańcuchu dostaw. W zarządzaniu transportem kluczowe znaczenie ma wybór najbardziej wydajnych metod transportu (zarówno tras, jak i trybów), zarządzanie przewoźnikami, zapewnienie zgodności i wykorzystanie technologii w celu poprawy efektywności kosztowej, szybkości dostaw i ogólnej wydajności łańcucha dostaw. Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji i cyfryzacji firmy logistyczne zyskują wiele możliwości. Jednak klienci stają się coraz bardziej wymagający, a zarządzając przepływem materiałów i informacji dla klientów, firmy logistyczne muszą również przestrzegać coraz bardziej rygorystycznych przepisów środowiskowych.
Rola transportu w logistyce
W dzisiejszym zglobalizowanym i wzajemnie połączonym świecie zarządzanie dostawami surowców, półproduktów i wyrobów gotowych jest dosłownie sztuką. Wynika to z faktu, że źródła surowców, a także producenci półproduktów i wyrobów gotowych, są często oddaleni od swoich użytkowników o tysiące kilometrów.
Obecnie ponad 50% globalnej produkcji pochodzi z Azji, a Chiny, Japonia, Korea Południowa i Indie mają w tym największy udział. Same Chiny są odpowiedzialne za około 30% globalnej produkcji, co czyni je największym producentem towarów na świecie.
Od czasu rozwoju specjalnych stref ekonomicznych w Chinach w latach 80. i przystąpienia Chin do Światowej Organizacji Handlu w 2001 r., globalna produkcja w coraz większym stopniu koncentruje się w Azji. Ta zmiana doprowadziła do upadku lub zaniku wielu tradycyjnych gałęzi przemysłu wytwórczego w Europie i Stanach Zjednoczonych, takich jak przemysł tekstylny, szklarski i stalowy.Globalizacja stworzyła sytuację, w której towary są produkowane w najbardziej wydajnych i opłacalnych lokalizacjach, które często znajdują się na innych kontynentach niż te, na których są używane i konsumowane. W rezultacie na firmy logistyczne i transport nakładane są wysokie wymagania, aby zapewnić, że surowce, półprodukty i gotowe towary dotrą do miejsca przeznaczenia w optymalnych warunkach i bez niepotrzebnych opóźnień. Ostatnio obserwujemy również zmiany w szybkości, jakiej klienci oczekują od dostawy.Dostawa ostatniej mili, która odnosi się do ostatniego etapu procesu logistycznego, w którym towary są transportowane z centrum dystrybucyjnego, magazynu lub węzła transportowego do klienta końcowego, staje się coraz bardziej kluczowa dla płynności procesów logistycznych. Nawet jeśli firmie logistycznej uda się zabezpieczyć materiały i towary oraz przenieść je z jednej strony świata na drugą, nic nie jest jeszcze wygrane, ponieważ towary muszą jeszcze dotrzeć do klientów końcowych, którzy oczekują, że zostaną dostarczone natychmiast po złożeniu zamówienia.Dostawa ostatniej mili jest zatem krytyczną częścią łańcucha dostaw, mającą bezpośredni wpływ na zadowolenie klientów, szybkość dostawy i koszty. Firmy logistyczne, wraz ze swoimi klientami, powinny współpracować, aby dostawa na ostatnim etapie była płynnym i szybkim procesem dla swoich klientów.

Source: Depositphotos
Kluczowe elementy zarządzania transportem
Wybór odpowiednich przewoźników i negocjowanie umów
Zarządzanie transportem obejmuje koordynację i nadzór nad transportem towarów z miejsca pochodzenia do miejsca docelowego. Zarządzanie frachtem jest kluczową częścią logistyki, która koncentruje się na wyborze najbardziej wydajnych i opłacalnych przewoźników, zapewnieniu terminowych dostaw i zarządzaniu związanym z tym ryzykiem. Wybór odpowiednich przewoźników i dostawców usług logistycznych (np. operatorów magazynowych, firm odpraw celnych lub linii żeglugowych) ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia, że towary są dostarczane w sposób opłacalny i bez niepotrzebnych opóźnień. Proces ten obejmuje ocenę dostawców usług logistycznych w oparciu o takie czynniki, jak niezawodność, szybkość i koszt. Po wybraniu odpowiedniego przewoźnika ważne jest, aby wynegocjować korzystne umowy, które równoważą ceny, jakość usług i elastyczność w celu zaspokojenia różnych potrzeb związanych z wysyłką. Dobrze wynegocjowana umowa zapewnia, że operacje logistyczne są płynne i opłacalne, przy jednoczesnym dotrzymaniu wymaganych terminów dostaw.
Wybór odpowiednich środków transportu
W zarządzaniu transportem kluczowe znaczenie ma rozważenie wszystkich rodzajów transportu i wybranie odpowiedniego dla każdego zadania transportowego. Jeśli materiały do produkcji, półprodukty lub gotowe towary znajdują się na innym kontynencie, transport multimodalny jest zazwyczaj jedynym realnym rozwiązaniem, które łączy dwa lub więcej rodzajów transportu, biorąc pod uwagę transport lotniczy, kolejowy, drogowy i morski. Wybierając środki transportu, należy wziąć pod uwagę geografię i rozwój infrastruktury, a także czas i koszty każdej opcji transportu
. Na przykład przy imporcie towarów z Azji do Europy transport multimodalny może wykorzystywać transport lotniczy, kolejowy, drogowy i morski. Transport lotniczy, zazwyczaj połączony z transportem drogowym, jest najszybszy, ale też najdroższy. Dlatego warto z niego korzystać w przypadku pilnych przesyłek o mniejszej objętości i towarów o wyższej wartości, gdy importer ma wyższe marże. Transport morski, często łączony z transportem drogowym i kolejowym, jest najtańszą, ale i najwolniejszą opcją transportu towarów z Azji do Europy. Najlepszą opcją pośrednią jest transport kolejowy, który jest połączony z transportem drogowym. Podczas transportu materiałów, półproduktów i gotowych towarów z niektórych krajów azjatyckich do Europy można również wykorzystać transport drogowy, który teoretycznie powinien być najkrótszy lub zajmować mniej więcej tyle samo czasu, co transport kolejowy. Opóźnienia na przejściach granicznych mogą jednak znacznie wydłużyć czas jego trwania, czyniąc go dość nieprzewidywalnym.
W przypadku dostaw na ostatnim odcinku zazwyczaj wykorzystywany jest transport drogowy, a optymalizacja trasy ma kluczowe znaczenie dla uniknięcia pustych przebiegów, niewykorzystanych pojazdów i niepotrzebnych opóźnień. Efektywne wyznaczanie tras ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia kosztów transportu i zapewnienia krótkich czasów dostaw. Technologie takie jak śledzenie GPS i planowanie tras oparte na sztucznej inteligencji mogą pomóc firmom logistycznym w optymalizacji tras.

Source: Depositphotos
Planowanie zapasów i ładunków
Skuteczne planowanie zapasów i ładunków ma kluczowe znaczenie dla optymalizacji procesu transportu, zapewniając, że towary są dostarczane w sposób wydajny i opłacalny.
Pełne kontenery/ładunki ciężarówek (FCL/FTL) a strategie konsolidacji
Planując transport zapasów, należy wybrać między transportem pełnokontenerowym (FCL/FTL) a konsolidacją zapasów, która przybiera formę strategii transportu mniej niż kontener (LCL) lub mniej niż ciężarówka (LTL).FCL i FTL są używane, gdy przesyłka jest wystarczająco duża, aby wypełnić cały kontener lub ciężarówkę, co jest zazwyczaj szybsze i bardziej opłacalne. LCL i LTL, z drugiej strony, są używane do mniejszych przesyłek, gdzie wiele przesyłek dzieli przestrzeń w tym samym kontenerze lub ciężarówce, co prowadzi do oszczędności kosztów, ale potencjalnie wolniejszego czasu dostawy z powodu wielu postojów. Konsolidacja ładunku polega na łączeniu mniejszych przesyłek z różnych źródeł lub miejsc docelowych w jedną, większą przesyłkę w celu obniżenia kosztów transportu. Konsolidując przesyłki, firmy mogą skorzystać z oszczędności kosztów związanych ze stawkami za ładunek całopojazdowy, nawet jeśli nie mają wystarczającej ilości towarów, aby samodzielnie wypełnić ciężarówkę.
Strategia ta pomaga zmaksymalizować wydajność procesu transportu i zapewnia optymalne wykorzystanie pojazdów, minimalizując marnowanie przestrzeni i obniżając koszty transportu.
Decyzja między transportem pełnych ładunków a skonsolidowanymi przesyłkami zależy od wielkości przesyłki, pilności i względów budżetowych.
Obsługa zakłóceń i zapewnienie zgodności z przepisami
Operacje logistyczne są podatne na różne zakłócenia, takie jak trudne warunki pogodowe, strajki lub wydarzenia geopolityczne (np. zamknięcie granic, wojny handlowe), a menedżerowie transportu muszą wziąć je pod uwagę podczas planowania logistyki.Skuteczne zarządzanie ryzykiem w logistyce obejmuje posiadanie planów awaryjnych w celu zaradzenia tym zakłóceniom. Może to oznaczać identyfikację alternatywnych tras, zaopatrywanie się u innych dostawców lub posiadanie zapasowych opcji transportu, aby zminimalizować opóźnienia i zapewnić, że towary dotrą do miejsca przeznaczenia na czas. Globalny handel podlega złożonemu zestawowi przepisów i wymogów celnych, które różnią się w zależności od kraju. Zarządzanie frachtem musi zapewnić, że wszystkie przesyłki są zgodne z lokalnymi i międzynarodowymi przepisami, w tym z dokumentacją celną, taryfami i normami bezpieczeństwa. Niezgodność może prowadzić do opóźnień, grzywien, a nawet konfiskaty przesyłek. Dlatego zrozumienie i bycie na bieżąco z wymogami celnymi i zmianami regulacyjnymi ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia płynnych i legalnych przesyłek międzynarodowych.

Source: Depositphotos
Rola technologii w zarządzaniu transportem
Technologia zwiększa wydajność operacyjną, zapewnia wgląd w czasie rzeczywistym i pomaga firmom optymalizować procesy logistyczne. Żaden operator usług logistycznych nie może funkcjonować bez wykorzystania technologii, a dla przetrwania wszystkich firm logistycznych kluczowe znaczenie ma ciągłe monitorowanie i ocena nowych osiągnięć technologicznych oraz wdrażanie tych, które mogą zapewnić im przewagę konkurencyjną. Poniżej przedstawiono niektóre z kluczowych osiągnięć technologicznych kształtujących zarządzanie transportem w 2025 r:
Systemy zarządzania transportem (TMS)
System zarządzania transportem jest kluczowym narzędziem do zarządzania przepływem towarów od miejsca pochodzenia do miejsca przeznaczenia, pomagając firmom planować, realizować i optymalizować przepływ towarów. Rozwiązania z zakresu systemów zarządzania transportem oferują takie funkcje, jak optymalizacja tras, wybór przewoźnika i śledzenie przesyłek, umożliwiając firmom obniżenie kosztów, poprawę dokładności dostaw i zwiększenie zadowolenia klientów. Integrując różne rodzaje transportu i zarządzając złożonymi sieciami logistycznymi, system zarządzania transportem pomaga firmom usprawnić ich działalność i zapewnić, że towary dotrą do miejsca przeznaczenia na czas i w możliwie najbardziej efektywny sposób.
Podejmując decyzję o wyborze systemu zarządzania transportem, firmy logistyczne muszą zastanowić się, czy chcą kupić i wdrożyć dostosowany do ich potrzeb system zarządzania transportem, który został stworzony wyłącznie dla nich, czy też zdecydować się na jedno z dostępnych na rynku rozwiązań. Jeśli firma logistyczna wybierze rozwiązanie szyte na miarę, musi liczyć się z wyższymi kosztami i wysokim poziomem zaangażowania pracowników i kierownictwa w proces rozwoju, ponieważ system będzie musiał zostać przetestowany i w pełni dostosowany do wymagań firmy.
Ryzyko związane z rozwiązaniami szy tymina miarę dla firm logistycznych polega na tym, że mogą one opracować system, który szybko stanie się przestarzały, podczas gdy rozwiązania rynkowe, które zaspokajają potrzeby tysięcy użytkowników, są bardziej elastyczne i reagują na zmiany na rynku logistycznym.
Z drugiej strony, jeśli firma logistyczna zdecyduje się na rozwiązanie dostępne na rynku, musi liczyć się z tym, że niektóre aspekty wybranego systemu zarządzania transportem mogą nie w pełni odpowiadać jej specyficznym potrzebom, ponieważ rozwiązanie to zostało zaprojektowane dla całego rynku, a nie dla tej konkretnej firmy. Wady dostępnych na rynku rozwiązań dla rynku masowego są jednak w dużej mierze przeważane przez korzyści związane z oszczędnościami kosztów rozwoju i szybkością dostosowywania się systemu do zmian rynkowych.
IoT i śledzenie w czasie rzeczywistym w zarządzaniu transportem
Integracja urządzeń Internetu rzeczy (IoT) i telematyki zrewolucjonizowała zarządzanie transportem, umożliwiając śledzenie przesyłek w czasie rzeczywistym. Dzięki czujnikom wbudowanym w pojazdy i paczki, firmy mogą monitorować lokalizację, stan i status swoich przesyłek w dowolnym momencie. Funkcja ta pozwala na większą widoczność w całym łańcuchu dostaw, zmniejszając niepewność i poprawiając zdolność do zarządzania zakłóceniami. Telematyka z obsługą IoT pomaga również optymalizować trasy, monitorować wydajność pojazdów i zarządzać zużyciem paliwa, dostarczając cennych danych w celu poprawy ogólnego zarządzania flotą. Chociaż teoretycznie śledzenie w czasie rzeczywistym jest doskonałym elementem procesów logistycznych, od 2025 r. jest używane tylko przez kilku dużych dostawców usług logistycznych, ponieważ jest to funkcja wymagająca wdrożenia i kosztowna. Spodziewamy się jednak, że śledzenie w czasie rzeczywistym stanie się standardem w globalnej logistyce w nadchodzących latach.
Automatyzacjai sztuczna inteligencja w prognozowaniu transportu
Wykorzystanie automatyzacji i sztucznej inteligencji (AI) szybko rozwija się w zarządzaniu transportem, szczególnie w dziedzinie prognozowania. Korzystając z danych historycznych, sztuczna inteligencja może prognozować przyszły popyt, potencjalne zakłócenia i optymalizować alokację zasobów. Automatyzacja może dodatkowo pomóc w planowaniu wysyłek, planowaniu tras, zarządzaniu zapasami, zmniejszając ryzyko błędu ludzkiego i poprawiając wydajność. Dzięki prognozowaniu logistycznemu firmy mogą proaktywnie zarządzać potencjalnymi wyzwaniami, zapewniać terminowe dostawy i utrzymywać wysoki poziom zadowolenia klientów.
Zrównoważonytransport w logistyce
W zarządzaniu transportem i logistyce toczy się wiele dyskusji na temat zrównoważonego rozwoju. Uczynienie usług transportowych i logistycznych bardziej zrównoważonymi nie polega jednak tylko na zmniejszeniu śladu węglowego, wdrożeniu elektrycznych ciężarówek i egzekwowaniu bardziej rygorystycznych przepisów rządowych. Nawet zachęty do korzystania z ekologicznego transportu i istnienie paliw alternatywnych nie wystarczą, aby zapewnić zrównoważony transport bez dodatkowej pomocy i wsparcia. Rządy powinny dążyć do budowy infrastruktury, która w naturalny sposób motywuje firmy logistyczne do wdrażania środków przyjaznych dla środowiska, czyniąc je nie tylko dostępnymi, ale także przystępnymi cenowo. Nawet w 2025 r. cena elektrycznych ciężarówek jest nadal znacznie wyższa niż standardowych ciężarówek napędzanych gazem lub olejem napędowym, a dotacje są albo niewystarczające, albo nie istnieją. Ponadto brakuje stacji ładowania w pobliżu dróg, co zniechęca wiele firm logistycznych nawet do rozważenia zakupu pojazdów elektrycznych.
Zarządzanie transportem w logistyce
Zarządzanie transportem w logistyce obejmuje planowanie, realizację i optymalizację przepływu towarów w całym łańcuchu dostaw. Wymaga to wyboru wydajnych przewoźników, zarządzania środkami transportu, zapewnienia zgodności i wykorzystania technologii w celu obniżenia kosztów i poprawy szybkości dostaw. Wraz z globalizacją firmy logistyczne stają przed wyzwaniem transportu towarów z odległych ośrodków produkcyjnych, szczególnie w Azji, do klientów na całym świecie. Dostawa „ostatniej mili” stała się kluczowa dla zadowolenia klientów, ponieważ konsumenci oczekują szybkich dostaw.Technologia odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu transportem, a narzędzia takie jak systemy zarządzania transportem(TMS) umożliwiają optymalizację tras, wybór przewoźnika i śledzenie przesyłek. IoT i śledzenie w czasie rzeczywistym oferują zwiększoną widoczność i wydajność, choć ich wdrożenie pozostaje kosztowne.Automatyzacja i sztuczna intelig encja usprawniają prognozowanie i zmniejszają liczbę błędów. Zrównoważony rozwój w logistyce wykracza poza redukcję śladu węglowego, a rządy muszą budować infrastrukturę wspierającą ekologiczne rozwiązania transportowe, czyniąc je bardziej dostępnymi i przystępnymi cenowo dla firm. Zasoby:
Statystyki UNIDO: https://stat.unido.org/publications
Dane Banku Światowego: https://data.worldbank.org/

Source: Depositphotos